Sunday 31 August 2014

Kukuthini Ukusila Umphothulo? isenziwa njani loo Nto?


Ukusila
Bhota mzi ka-Phalo, kwisizukulwana sika-Rharhabe kwikhaya lakwaNtu Kwa-Xhosa, ikhwelo lityala mawethu, kuni bantwana bomthonyama, masibuyel’ embo mz’ oNtsundu sicazulule, sicakace size sigulule imisebenzi yakwaXhosa.

 Imisebenzi yakwaNtu iyathungelana, omnye uzalwa ngomnye loo ntetha ngokuphangaleleyo ithi msebenzi ngamnye awuqhubekeki ungekafezekiswa omnye, xa ndisitsho ndithetha ngemisebenzi enje ngokubhula, ukusenga nokusila.
Ungabhulwanga umbona/ amazimba okanye ingqolowa akusayi kusilwa. Namhlanje sixoxa kabanzi ngoku sila.






Amanyathelo owathabathayo xa uzakusila/usila?
v  Uvusa ilitye lokusila ukuba liqutyudiwe, ulingqengqise ngomqolo lijonge phezulu
v  Wandule ukuthatha isithebe usibeke phambi kwelitye elo, usifake sitshone kancinane apha ngaphantsi kwelitye
v  Uze uthathe imbokotho le uzakusila ngayo uyosule uthuli okanye kunge njalo uyihlambe
v  Uyibeke ngezantsi elityeni elo.
v  Wandule ukugalela umbona/ amazimba/ ingqolowa kuxhomekeka ku loo nto uzakube uyisila uyigalele elityeni elo, uyigalela entla kwembokotho.
v  Uthathe imbokotho uyibambe ngezandla zombini
v  Uyishukumise kuhle, usuka ezantsi umana unyuka usihla, umana ufaka iinkozo zalo nto uyisilayo phantsi kwembokotho. Uyasila ke ngoku.
v  Ngoku njalo kuphuma iinkozo ezisiliweyo sele zingumgubo okanye zisilekile.
v  Ungayekanga kananjalo ukumana usikha galela, kude kuphele lonto uyisilayo.

Indlela osebenzisa ngayo iingalo nezandla zakho, ude wenze namatshamba ngenxa yokuwo nwabela nokuwu chulumancela lomsebenzi wokusila, ingakumbi xa sele uzibona ubuchule.
Ize lonto ubuyiphothula apho iphume sele ebizwa ngokuba ngumphothulo.

Hayi ukuba nencasa encamisa umxhelo kwaloo mphothulo uzakuphuma apho xa sele uwuthe diii angqumbululu wona amasi wala Nkomo yakho yehlisa kunene, Ubuncwane bezidlo zakwa Xhosa.

No comments:

Post a Comment